Grondlegger Leviaan

Leviaan: grondlegger van een nieuw zorgconcept

Stapt een cliënt van ambulante zorg over op beschermd wonen, dan moet die vaak verhuizen. En andersom. Dat kan beter, vond de Noord-Hollandse zorgorganisatie Leviaan. Daarom bedachten zij het concept van wooncirkels. “Met samenwerking alleen kom je er niet”, aldus bestuurder Han Jetten. “Wij hebben onze organisatie fundamenteel anders ingericht.”

Hoe kwam leviaan op het idee van de wooncirkels?

“Daar waren drie aanleidingen voor. Ten eerste komen cliënten die 24-uurs zorg nodig hebben bij ons wonen, in een beschermde omgeving. Het gekke is: gaat het de goede kant op met ze, dan vragen we ze om weer te verhuizen. Een andere omgeving, waarschijnlijk andere begeleiders; een grote verandering, juist als het beter met mensen gaat.


Ten tweede begeleiden we cliënten ambulant. Maar hun leven beperkt zich niet tot de contactmomenten met hun begeleiders. We vroegen ons af waarmee we onze reguliere begeleiding kunnen uitbreiden om onze cliënten hun eigen krachten meer te laten benutten en ontmoeting te ondersteunen.


Ten derde zie je in een aantal wijken een concentratie van problematiek achter de voordeur. Gemeenten en woningcorporaties vragen ons, als maatschappelijke organisatie, om daar 24 uur per dag zichtbaar aanwezig te zijn, laagdrempelig en toegankelijk.”

Hoe vullen jullie het concept in?

“In de wooncirkels laten we het onderscheid tussen ambulante zorg en beschermd wonen los. Elke wooncirkel heeft nu één team dat alle vragen oppakt. Mensen die intensievere zorg nodig hebben, hoeven dus niet te verhuizen. En ze behouden dezelfde begeleiders. Wij leveren alle zorg en begeleiding aan huis.


Bovendien hebben we een kern, een plek waar mensen elkaar van half acht ’s ochtends tot half elf ’s avonds kunnen ontmoeten. Daar is dagbesteding, ze kunnen er vragen stellen aan elkaar, en aan het zorgteam.


Ook zijn we binnen elke wooncirkel bezig om ervaringsdeskundigheid in te zetten. We willen dat er altijd iemand in de buurt is die zelf psychiatrische of psychosociale problemen heeft gehad en daarmee kan helpen.


Om ontmoeting te bevorderen zoeken we de samenwerking op met andere partijen en buurtbewoners. In 2021 gaan we bijvoorbeeld hard aan de slag met het aantrekken van vrijwilligers. De kernen kunnen we zelf faciliteren, maar we maken net zo graag gebruik van ontmoetingsplekken, zoals buurthuizen, van andere partijen.”

Wat zijn de eerste resultaten?

“Cliënten zijn heel blij dat ze gebruik kunnen blijven maken van alle faciliteiten als ze niet langer beschermd wonen. Ze waarderen ook heel erg dat ze nu vaste begeleiders hebben. Dat geeft ze de zekerheid om stappen te zetten richting minder intensieve zorg.

We krijgen ook veel enthousiaste reacties van corporaties. Het mooiste is dat we zijn uitgenodigd om bij een wijkontwikkelingstraject te helpen met de problematiek achter de voordeur. Normaal gesproken moeten we leuren om een aantal woningen beschikbaar te krijgen. Corporaties zien echt de meerwaarde van wooncirkels.”

'Corporaties zien echt de meerwaarde

van wooncirkels.'

Hoe hebben jullie de wooncirkels georganiseerd?

“We hebben de ambitie om in de grotere plaatsen zoals Zaandam, Hoorn, Enkhuizen en Purmerend dekkend aanwezig te zijn met wooncirkels. Dus overal moeten 24-uurs zorg beschikbaar zijn en een kern. Daar passen we onze organisatie op aan. Teams met medewerkers ambulante zorg én beschermd wonen. Hier zijn we inmiddels 1,5 jaar mee bezig. Stap voor stap. 


Natuurlijk gaat niet alles van leien dakje, want al met al is het een grote operatie. Maar we zijn heel positief.


Het mooie van de hele ontwikkeling is dat we ons aanpassen aan de situatie in de wijk, het dorp, de stad. We proberen zo veel mogelijk aan te sluiten bij de leefwereld van onze cliënt. Daarbij realiseren we ons goed dat we niet alles kunnen oplossen. Maar we kunnen wel een forse winst behalen.”

Belangrijkste les

Heb je als organisatie echt de ambitie om mee te bewegen met de vraag van de cliënt? En om de lokale infrastructuur een stap verder te helpen? Dan roept dat volgens Han Jetten fundamentele vragen op over de inrichting van je organisatie. “Red je het echt alleen met samenwerking of moet je, zoals wij deden, ook je organisatie opnieuw inrichten?”


Blijven leren van elkaar, is een andere belangrijke les die Han wil meegeven. Want niemand heeft de wijsheid in pacht. “Wij delen onze kennis graag. En we volgen met belangstelling alle ontwikkelingen rondom wooncirkels elders in het land, zoals in Amsterdam en Rotterdam.”


Tot slot: Leviaan geeft medewerkers meer autonomie om mee te bewegen met de zorgvraag van de cliënt. En via zelfroostering oefen zij meer invloed uit op de eigen werktijden. Dat maakt het werk interessanter. “Wooncirkels bieden dus ook kansen voor de arbeidsmarkt”, aldus Han.

'

We laten het onderscheid tussen ambulante zorg en beschermd wonen los.'