Interview met buurcoördinator Mieke ten Wolde

Het wezenlijke verschil: buren kennen elkaar nu

26 januari 2018 was een zwarte dag voor Amsterdam en vooral voor de Oostelijke Eilanden. De media gebruikten al snel het woord ‘vergismoord’, toen een stagiair werd vermoord in het speeltuingebouw. Het was het zoveelste voorval waardoor mensen zich niet veilig voelden.

Nog geen twee jaar later is Kattenburg, een van de Oostelijke Eilanden, een andere buurt. Buurtcoördinator Mieke ten Wolde vertelt over het wondermiddel dat Rochdale hiervoor heeft ingezet.

Wat is begin 2018 de situatie?

“De Oostelijk Eilanden hebben te maken met zware criminaliteit. Mensen voelen zich onveilig op straat. Buren kijken niet naar elkaar om. Een postbode vertelt bijvoorbeeld dat bewoners uit een flat niet eens pakketjes voor elkaar willen aannemen. Er is bijna geen buurtgevoel meer. De vergismoord is de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen. De gemeente roept alle professionele en maatschappelijke instanties die actief zijn op de Oostelijke Eilanden bij elkaar en de wijk wordt uitgeroepen tot crisisgebied. Er moet iets gebeuren.”

Met wat voor idee kwam Rochdale?

“Wij hebben alleen woningen op Kattenburg, niet op de andere Oostelijke Eilanden. Dus we hebben ons op die buurt gericht. We kwamen met het idee van community building. Dat hadden we al eens succesvol ingezet voor de Koornhorst, een wooncomplex voor 55-plussers in Amsterdam-Zuidoost. Daar hadden ze te kampen met criminaliteit, overlast, eenzaamheid, leegstand en buren die vrijwel allemaal langs elkaar heen leefden. Met community building was daar al binnen drie maanden grote verandering in gekomen.”

'Bewoners namen niet eens pakketjes voor elkaar aan'

Wat is community building?

“Letterlijk betekent het: bouwen aan een gemeenschap. En dat is precies waar Plan & Aanpak, het bureau dat we voor de Koornhorst hadden ingeschakeld, de aanzet voor heeft gegeven. In Kattenburg werd het idee met twijfel ontvangen. Maar de resultaten in de Koornhorst spraken voor zich: binnen een jaar was er bijna geen criminaliteit meer en geen leegstand.


Er was zelfs een wachtlijst. En tal van bewoners hadden groepjes gevormd om allerlei activiteiten te organiseren en initiatieven te ontplooien. Toen we Birgit Oelkers en Irma Vroegop van Plan & Aanpak vroegen voor Kattenburg, zeiden ze: “We proberen het eerst 3 maanden. Lukt het hier niet, dan houden we ermee op.” Maar ook hier sloeg hun aanpak vrijwel direct aan. Buurtbewoners hebben hun buurt weer tot een prettige plek om te wonen gemaakt.”

Wat is er precies gebeurd?

Dat laat ik Birgit en Irma graag zelf vertellen, maar in het kort: ze gingen het gesprek aan met bewoners. En ze hebben mensen die hetzelfde wilden voor hun buurt met elkaar in contact gebracht. Op die manier zijn er heel veel groepjes ontstaan en hebben buren elkaar leren kennen. Dat heeft voor samenhang in de buurt gezorgd. Dat zie je nu heel mooi bij de protesten tegen plannen van de gemeente. Die wil het centrum autoluw maken en van de Kattenburgerstraat een ontsluitingsweg. Daar zijn een paar honderd bewoners samen tegen in verzet gekomen. Door die community building hebben ze elkaar gevonden.”

Was het echt zo simpel?

“Ja en nee. Community building heeft hier echt goed gewerkt. Maar als Rochdale waren we er daarmee nog niet. Wij hebben in het verleden steken laten vallen en te weinig aandacht aan Kattenburg besteed. Inmiddels hebben we het vertrouwen in ons hersteld. Door bijvoorbeeld mijn wekelijks spreekuur als buurtcoördinator, meer zichtbaarheid van de wijkbeheerder en door direct aan de slag te gaan met alle meldingen over achterstallig onderhoud en overlast.


Bovendien is Plan & Aanpak na 11 maanden vertrokken. Maar voor succesvolle community building heb je een aanjager nodig. Daarom hebben we daarover afspraken gemaakt met welzijnsorganisatie Dock. Die hebben die rol op zich genomen. En ook dat gaat heel goed. De situatie nu: mensen kennen elkaar. Dat is het wezenlijke verschil met de situatie begin 2018. De sfeer in de buurt is nu totaal anders.”

Een paar van de initiatieven van Kattenburgers

Meet and greet tussen jong en oud
Burenetentjes
Vrouwenpower eet- en dansavonden
Kattenburger Koor
WhatsAppgroep buurtpreventie
Jongeren koken voor ouderen
Taart- en koffieochtend
Lichtjestocht met Allerzielen
Oppimpclub entrees en bergingen
Kerstbomen in alle lifthallen
Kerstevenement
Pop-upbioscoop in een van de entrees
Buren zorgen voor buren