Geschiedenis van de Kinkerbuurt, deel 2

Van krotten tot nieuwbouw

Veel woningen in de Kinkerbuurt uit het einde van de 19e eeuw zijn haastig gebouwd en niet erg goed. Vanaf de jaren 60 is het duidelijk dat er echt iets moet gebeuren. De buurt staat er slecht bij.

Er steken grootstedelijke plannen de kop op. Speculanten ruiken hun kans en kopen grond. Ze krijgen grote delen van de buurt in bezit. De Kinkerbuurt vinden zij zeer geschikt om er een tweede Hoog Catharijne van te maken, ‘vol grote tot monsterlijke grote kantoorflats’, aldus weekblad De Groene.

Huisjesmelkers

Buurtbewoners vinden al die hoogmoedige plannen maar niets. Maar de speculanten en huisjesmelkers wachten af totdat zij hun slag kunnen slaan. Ondertussen laten ze de boel verkrotten. De buurt gaat hierdoor nog harder achteruit.

Borgerstraat 1963

In 1963 dreigt een huis aan de Borgerstraat te verzakken. 12 gezinnen moeten zo snel mogelijk hun woning verlaten. (Foto: Stadsarchief Amsterdam/ANEFO)

Bewoners verenigen zich en samen met de AWV (het tegenwoordige Stadgenoot) weten zij 24 nieuwe woningen te bouwen. Die worden in 1974 opgeleverd.


De stadsvernieuwing krijgt landelijk veel aandacht. Zelfs koning Juliana komt in de Kinkerbuurt op werkbezoek.

Borgerstraat 1971

Koningin Juliana in de Borgerstraat op 20 januari 1971. (Foto: Stadsarchief Amsterdam/ANEFO)

Westelijke metrolijn

De gemeente is in het begin afwachtend. Er zijn namelijk plannen voor een westelijke metrolijn. Maar de oostlijn levert al genoeg problemen op. Daarom is het niet realistisch dat de westlijn, aan deze kant van de stad, snel aangelegd zal worden. Een raadslid vindt het beter om later nieuwe huizen voor de metro te slopen, dan om nu niets te doen.


Het is de aanzet van een groot vernieuwingsplan. Uitgangspunt is dat ten zuiden van de Kinkerstraat woningen gesloopt worden om plaats te maken voor nieuwbouw. En dat ten noorden van de Kinkerstraat zoveel mogelijk woningen worden opgeknapt.

1986

Rechts woningen aan de Bellamydwarstraat. Deze woningen staan er nog steeds. Het blokje woningen links daarvan is vervangen door nieuwbouw. De woningen helemaal links op de foto, aan de Wenslauerstraat, staan er ook nog steeds. Op het braakliggende terrein op de voorgrond staat nu een appartementencomplex. (Foto: Stadsarchief Amsterdam)

'Vooral particuliere eigenaren voelen er niet veel voor om hun panden op te knappen'

Borgerstraat welzijnsstraat

Er is ook veel aandacht voor de leefbaarheid. Zo wordt de Borgerstraat, met een school, buurthuis, sportzaal, bibliotheek en bejaardenhuis, een echte welzijnsstraat.

Borgerstraat 1978

Nieuwbouw aan de Borgerstraat, 1978. (Foto: Stadsarchief Amsterdam)

Toch gaat de stadsvernieuwing niet over rozen. In het begin gaat het erg langzaam. Vaak staan de huizen lang leeg. Vooral particuliere eigenaren voelen er niet veel voor om hun panden op te knappen. Ze spijkeren ze liever dicht. Maar er is ontzettende woningnood. Het gevolg: er wordt veel gekraakt.

Ten Katestraat

Een kraakpand in de Ten Katestraat. (Foto: Stadsarchief Amsterdam)

Slagveld tijdens kroning

De krakersbeweging is goed georganiseerd. Ze is het niet eens met een aantal besluiten van de gemeente. Na een gewelddadige ontruiming uit de Kinkerstraat loopt het conflict uit de hand. De spanningen in de stad lopen hoog op.


Op 30 april 1980, de dag van de kroning van prinses Beatrix tot koningin, ontstaat er een waar slagveld: krakers tegenover de Mobiele Eenheid. De kraakbeweging verliest veel sympathie en verschillende krakers gaan op zoek naar andere manieren om hun doelen te bereiken.

Krakers in Amsterdam in 1980

De sfeer in de stad is grimmig. De overheid wordt uitgedaagd met barricades en verzet tegen ontruimingen van kraakpanden. (Foto: Stadsarchief Amsterdam/ANEFO)

Populaire buurt

Inmiddels zijn we veertig jaar verder en staat de Kinkerbuurt er blakend bij. Het is tegenwoordig een van de populairste buurten in de stad. De Hallen, in de voormalige tramremise, hebben grote aantrekkingskracht. Op andere Amsterdammers én toeristen.


De buurt heeft tientallen koffietentjes, restaurants en cafés. Er zijn weer plannen in de maak om de Kinkerstraat opnieuw in te richten. En in en rond de Hasebroekstraat heeft Rochdale 329 woningen hoogwaardig gerenoveerd.

Hasebroekstraat 2020

Gevels aan de Hasebroekstraat in 2020. (Foto: Erwin Rooyakkers)

Johan Cruijff in de Kinkerstraat

In 1969 opende Johan Cruijff, samen met zijn vrouw Danny, een 'shoetique' aan de Kinkerstraat 12a. Ze willen mooie en exclusieve herenschoenen verkopen. Je zou denken dat de naam van de stervoetballer veel klanten trekt. Maar dat valt nogal tegen.


Cruijff denkt dat het aan alle publiciteit ligt: de pers legt steeds de nadruk op dat ‘exclusieve’. Hierdoor denken de mensen dat de schoenen duur zijn. Wat niet zo is.


In het najaar van 1971 sluit de zaak alweer, na een opheffingsuitverkoop.

Johan Cruijff shoetique