Interview met flatbewoonster mevrouw Sara Melse

Vijftig jaar IJdoorn, een rechtopstaand dorp

De flat IJdoorn in Zaandam bestaat vijftig jaar.  Dit ‘rechtopstaand dorp’ is al die tijd een populaire woonplek gebleven. De 92-jarige Sara Melse viert een dubbel jubileum: ze woont er zelf ook al vijftig jaar. 

Een bezoekje aan haar woning op de dertiende verdieping van de IJdoorn-flat zit er vanwege de coronamaatregelen niet in. Maar aan de telefoon is ook heel gemakkelijk praten met haar. Mevrouw Melse klinkt rustig en welbespraakt. Regelmatig maakt ze een droogkomische opmerking. Haar boodschappen zijn net bezorgd door de plaatselijke kruidenier, ze kan de tijd nemen voor haar verhaal. Ook al houdt ze er niet van in het middelpunt van de belangstelling te staan, toch neemt ze de tijd om herinneringen op te halen aan vijftig jaar IJdoorn. 

Rechtopstaand dorp

Een ‘rechtopstaand dorp waar het goed wonen is’, noemt bestuursvoorzitter Hester van Buren van Rochdale deze flat. Precies dat is voor mevrouw Melse de reden om er al zo lang met zo veel plezier te wonen.


“In 1970 verhuisde ik van mijn geboorteplaats Buiksloot naar deze flat”, vertelt ze. “Ik hoefde niet te wennen, het was gelijk heerlijk. De woning is heel ruim en ik heb een fantastisch uitzicht. Het is in de omgeving natuurlijk wel volgebouwd in de afgelopen vijftig jaar, maar omdat ik zo hoog woon kan ik gewoon nog genieten van het park en de Gouw die beneden ons stroomt.”


Jarenlang werkte mevrouw Melse als directiesecretaresse bij chemiebedrijf Ketjen, dat later op ging in AkzoNobel. Begin jaren zeventig waren er plannen om het bedrijf van Amsterdam naar Zaandam te verhuizen. “Daarom kon er een woning in IJdoorn worden geregeld. Maar uiteindelijk werd de standplaats Amersfoort.” Inmiddels was ze al helemaal ingeburgerd in de flat in Zaandam, waar ze ook veel vrienden en familie in de buurt had. Dus koos ze ervoor om dan maar op en neer te reizen. “Ik ben zo blij dat ik dat heb gedaan. IJdoorn is de beste flat van Zaandam.”

Sint Maarten

Bijna 200 woningen telt de flat. Vroeger werden die bemand door jong en oud. “Ik genoot er altijd enorm van als ik op Sint Maarten terug kwam van mijn werk. Dan kwam ik aanlopen in het donker en zag ik al die kinderen met hun lichtjes lopen.” Tegenwoordig worden alleen 55-plussers toegelaten. “Precies op het moment dat dat werd ingevoerd, is de bushalte voor de deur weggehaald. Hoe verzinnen ze het”, zegt mevrouw Melse droogjes. Ze heeft het prima met haar buren, al was er vroeger wel meer contact.


Vooral de nieuwe bewoners hebben vaak minder behoefte aan alle activiteiten die hier worden georganiseerd, merkt ze. “Sjoelen, koffiedrinken op zondag, creatieve activiteiten, biljarten, er is hier altijd heel veel te doen. Ik doe graag aan veel dingen mee. Maar voor de nieuwkomers geldt dat niet altijd. Nee, het is op dat gebied niet meer wat het was.”

Twee kerstbomen

Toch zorgt een aantal enthousiaste buren er nog steeds voor dat de sfeer gemoedelijk is. “Bij de voordeur zijn kleine tuintjes die prachtig worden onderhouden, de entree wordt mooi onderhouden en met kerst staan daar altijd twee prachtige bomen. Er wordt dan niets vernield.”

Cacao

Naast alle charme die de flat heeft, zijn er ook mindere dingen, maar veel kan mevrouw Melse er niet noemen. “Vorig jaar is hier zo’n nare biomassacentrale buurt gekomen. We hebben veel last van het hout dat wordt gestookt om huishoudens, ook die van ons, van energie te voorzien. Er is flink tegen geprotesteerd maar nu staat het er toch.” De Zaanse industrie kent vele luchtjes, maar dit is toch wel de naarste, vindt ze. “Nee, dan heb ik toch liever de chocoladelucht van de cacaofabriek.”


Nu ze in de negentig is, moet ze extra goed uitkijken voor het coronavirus. “Ik blijf thuis, het is niet anders. Met de lift ga ik nu even niet. Ik maak mijn wandelingen op de galerij met mijn rollator, wat een uitkomst. Dat ding is echt als een Rolls Royce voor mij. Gelukkig worden de post en de krant hierboven bezorgd, net als mijn boodschappen. Ik ben niet eenzaam aangelegd, ik kom mijn dagen wel door.” 
Tot voor kort kon mevrouw Melse haar tijd besteden aan haar hobby quilten. “Op een van mijn vele reizen kwam ik op een tentoonstelling met quiltkleden. Dat raakte mij enorm en ik ben er zelf mee aan de slag gegaan. Na een tijdje ben ik zelf ook kleine cursussen gaan geven. Nu doen mijn handen het niet goed meer. Maar ik heb ervan genoten.”

In de rij

Het is tijd om de boodschappen op te ruimen die net zijn bezorgd. Ter afsluiting duikt ze nog even de geschiedenis in. “Ik heb laatst mijn huurcontract van 1970 gevonden, de huur was 235 gulden. Niet te geloven he? Er was in die tijd ook een huismeester die hier zelf ook woonde. Hij regelde van alles. Dat waren gouden tijden. Wat er niet is veranderd, is het karakter van deze flat. Ik weet echt geen betere. Als er hier een woning vrijkomt, staan de geïnteresseerden in de rij. Kom maar eens kijken als het weer mogelijk. Je wordt verwelkomd met bloemetjes. Het is vriendelijk. En er is aandacht.”