Het verhaal van de Van Beuningenstraat

Door de tijd heen

De Staatsliedenbuurt en de Van Beuningenstraat laten zien hoe de ideeën over wonen veranderd zijn door de jaren heen. Ook de samenstelling van de buurt bleef niet hetzelfde.

1909

De eerste Woningwetwoningen

Het blok van Rochdale aan de...

jaren 30

Crisis

De Staatslieden­buurt was een...

1943

Neergestort vliegtuig

Tijdens de oorlog proberen...

jaren 50

Saamhorigheid

Uit vrijwel alle verhalen van...

kijk naar

de intocht van

de canadezen

in 1945

jaren 70

Verval en verzet

Begin jaren zeventig is de ...

Start stadsvernieuwing

De stadsver­nieuwing maakt ...

19e eeuw: het ontstaan van de Staatsliedenbuurt

Ver voor 1900 lag wat nu de Staatsliedenbuurt is buiten de stadspoorten. Er stonden veel molens. In 1630 werd de Haarlemmertrekvaart gegraven. Voor de reizigers werden langs die trekvaart herbergen gebouwd. In 1839 werd de eerste spoorlijn van Nederland aangelegd: tussen Amsterdam en Haarlem. Het eerste station bevond zich op de plek van de huidige Westergasfabriek. In 1870 werd de Houthaven aangelegd en begon men het Noorzeekanaal te graven. Al deze ontwikkelingen zorgden voor steeds meer industrie en bedrijvigheid in de buurt. Eind negentiende eeuw ontstond de Staatsliedenbuurt. Net als onder andere De Pijp en de Kinkerbuurt was dit een wijk net buiten de stadsgrens waar nog voldoende ruimte was voor arbeiderswoningen.

1901: Woningwet

Veel woningen in deze nieuwe arbeiderswijken waren van zeer slechte kwaliteit. De bouwers was het niet te doen om goede woningen, maar om speculatie. Sommige huizen storten tijdens de bouw ervan al in. Om dit soort wantoestanden tegen te gaan, werd in 1901 de Woningwet in het leven geroepen. Woningen moesten voortaan aan bepaalde eisen voldoen. Bovendien kregen nieuw op te richten woningbouwverenigingen leningen van het Rijk om goede woningen te bouwen.

1909: de eerste Woningwetwoningen in Amsterdam

Het blok van Rochdale aan de Van Beuningenstraat was het eerste wooncomplex dat voldeed aan alle eisen van de Woningwet. Bijvoorbeeld voldoende lichtinval, goede ventilatie en stromend water en een toilet. Ze waren zelfs nog luxer dan de regels voorschreven. Deze eerste woningen van Rochdale werden alom geprezen als een arbeiderspaleis met aparte slaapkamers, moderne wc’s en zonder bedsteden of alkoven. Uit oude verhalen blijkt dat de bewoners ‘apetrots waren op hun prachtige huis in de Van Beuningenstraat’.